Dečani

Dečani

Manastir Dečani se nalazi 17 km južno od Peći, na obroncima Prokletija. Manastir je kao svoju zadužbinu i mauzolej između 1327. i 1335. podigao kralj Stefan Uroš III Dečanski, nakon čije smrti je radove nastavio njegov sin Dušan.

Dečani predstavljaju najveću crkvenu građevinu srednjovekovne Srbije. Poznat je i pod nazivom Visoki Dečani.

Građeni su po uzoru na Bogorodičinu crkvu u Studenici, sa raznovrsnom i bogatom plastičnom dekoracijom na portalima, prozorima i konzolama. Osnova crkve Hrista Pantokratora sastoji se od tri celine, trodelnog oltarskog prostora, petobrodnog naosa i trobrodnog narteksa. Nad središnjim brodom naosa uzdiže se kupola, spolja osmostrana, a iznutra kružna. Kube je visoko 28 m. Graditelj fra Vita iz Kotora je strukturu pravoslavnog hrama zaodenuo romaničkom obradom fasada, koje su izvedene u horizontalnim redovima svetložutog i ljubičasto-crvenog mermera.

Zidno slikarstvo Dečana je skoro u potpunosti sačuvano i broji preko 1000 pojedinačnih figura i scena iz istorije hrišćanstva, razvrstanih u preko 20 ciklusa. Posebno je zanimljiv niz portreta članova dinastije Nemanjić. Živopis je nastao između 1335. i 1350. i delo je većeg broja slikara iz raznih krajeva Dušanovog carstva, među kojima su dominirali umetnici iz primorskih krajeva koji su freskama ukrašavali i pravoslavne i katoličke hramove. Dečani su jedna od retkih srpskih srednjovekovnih crkava u kojima je potpuno sačuvan prvobitni kameni ikonostas i veći broj ikona iz 14. veka.

Dečanska riznica, uz onu na Hilandaru, je najbogatija manastirska riznica u celom srpstvu, sa oko 60 ikona iz 14-17. veka, starim rukopisima, velikim brojem knjiga i crkvenim predmetima od neprocenjive umetničke i kulturno-istorijske vrednosti, koji su prezentirani u zgradi manastirske trpezarije i predstavljaju najveću atrakciju ovog spomeničkog kompleksa.

Manastir Dečani upisan je u Listu svetske kulturne baštine UNESCO-a od 2004. A od 2006. je i na UNESCO Listi svetske baštine u opasnosti, zbog nestabilne situacije koja vlada u AP Kosovo i Metohija, trenutno pod upravom UNMIK-a. Poseta manastiru moguća je samo uz vojnu pratnju KFOR-a.

INFO