Crkva Sv. apostola Petra i Pavla (Petrova crkva), Novi Pazar

Crkva Sv. apostola Petra i Pavla (Petrova crkva), Novi Pazar

Crkva Sv. apostola Petra i Pavla, poznata i kao Petrova crkva, pripada najstarijim srednjovekovnim sakralnim spomenicima na tlu Srbije. Istorijski izvori ne daju podatke o vremenu njenog nastanka, ali je pominju kao episkopsko sedište još u 10. veku. Na njenom mestu se nalazio ranohrišćanski objekat koji je podignut u 6. veku. Nalazi se u blizini Novog Pazara.

Za srpsku istoriju ovaj hram ima poseban značaj, jer se za njega vezuju ključni događaji iz života Stefana Nemanje: njegovo krštenje, sabor protiv bogumila i predaja vlasti sinu Stefanu. Da je Petrova crkva kontinuirano živela kao hrišćanska bogomolja više od deset vekova, dokazuju brojne intervencije vršene kako na arhitekturi tako i na živopisanoj dekoraciji.

Osnovna koncepcija građevine, zasnovana na kružnoj osnovi sa kupolom, ostala je do danas dominantna, ali je u prepravkama izvođenim u nepoznato vreme dopunjena novim elementima (galerija, prstenasti brod kasnije prekinut aneksom nepravilnog četvrtastog oblika).

Tri sloja fragmentarno sačuvanog živopisa datuju se prema stilskim karakteristikama u period 9-10. vek, kraj 12. kao i poslednje decenije 13. veka. Postojanost poštovanja ovog drevnog kultnog mesta u prethodna dva stoleća pokazuje nekropola sa velikim brojem monumentalnih nadgrobnih spomenika.

Crkva je 1979. upisana u UNESCO Listu svetske kulturne baštine kao deo celine Stari Ras sa Sopoćanima.