„Divostinka“ - jedinstveni suvenir grada Kragujevca
12. Oktobar 2016
U Konaku Kneza Mihaila u Kragujevcu predstavljena je Divostinka, jedinstveni suvenir grada Kragujevca. Suveniri su napravljeni u obliku ili sa likom antropomorfnih figurinapronađenih na velikom neolitskom nalazištu nedaleko od Kragujevca, u selu Divostin. Figurine predstavljaju žensko božanstvo, najverovatnije Boginju Majku Zemlju, a nastale su pre oko 6.000 godina. Figura je predstavljena u stojećem položaju, sa pločastim trupom i zaobljenim vrhovima šaka u obliku kupe.
Karakteristična je i po rupicama na temenu, rukama i kukovima, lice je ptičjeg izgleda, a odeća je predstavljena kanelurama, polukružnim urezima, koji se danas koriste u arhitekturi, da bi se vizuelno istakla vertikalnost.
Suveniri sa likom figurine Divostinke su izloženi i dostupni kupcima u Turističkom informativnom centru, na platou nekadašnje Robne kuće.
Prema podacima iz Kragujevačkog leksikona, figurine su u Divostinu pronađene sasvim slučajno, 1958. godine, na prostoru između seoske škole, crkve i zadruge, kada je otkriveno 7 antropomorfnih terakota iz dveju kulturnih grupa nastalih u periodu starijeg, srednjeg i mlađeg neolita. Kulturni sloj je debljine do 2 metra i sadrži ostatke starčevačke i pozne vinčanske kulture. Istraživanja su počela 1967. godine, pod rukovodstvomznamenitog Kragujevčanina, akademika Dragoslava Srejovića, kragujevačkog arheologa Milenka Bogdanovića i američkog partnera izPitsburga, Alana Mekferona.
Ukupno istražena površina je 2.200 m², a najbolje očuvani deo ovog arheološkog nalazišta je naselje vinčanske kulture, sa 23 otkrivene kuće koje imaju veći broj odaja, a u jednoj od njih je otkriveno i kućno svetilište. Pronađen je i bogat prateći arheološki materijal: antropomorfna i zoomorfna plastika – sa oblicima ljudi ili životinja; oruđe i oružje, kameni i koštani predmeti, celi sudovi, kao i hiljade fragmenata keramike. U kasnijem periodu (1975/76), otkriven je i jedan skelet koji pripada protostarčevačkoj fazi, a obradila ga je arheolog Zs. Kiss-Zoffmann i svrstala u grupu kromanjonskih bića sa pojedinim mediteranskim odlikama.
Zbog značaja otkrivenog materijala, Praistorijsko naselje u Divostinu je utvrđeno 18. marta 1969. godine za Spomenik kulture, rešenjem Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Kragujevcu.
U subotu, 08. oktobra ove godine, navršilo se 85 godina od rođenja, a 29. novembra navršava se i 20 godina od smrti jednog od najznamenitijih Kragujevčana, akademika profesora doktora Dragoslava Srejovića, poznatog po značajnim arheološkim otkrićima, karijeri akademika i profesora, ali i po duhovnoj širini, obrazovanju i kulturi.
Osnovnu školu i Gimnaziju završio je u Kragujevcu, a diplomirao i doktorirao na beogradskom Filozofskom fakultetu, na arheološkoj grupi. Rukovodio je arheološkim iskopavanjima 67 praistorijskih i antičkih lokaliteta u Srbiji, Bosni i Hercegovini, Crnoj Gori, objavio je više od 200 radova u zemlji i inostranstvu, a najpoznatija arheološka nalazišta koja je otkrio, i čijim je iskopavanjem i istraživanjem rukovodio su: Lepenski vir, Divostin, Gamzigrad, Duklja, Srebrenica... Bio je i u Odboru za istraživanje nalazišta Belo Brdo u Vinči. U godini njegove smrti osnovana je FondacijaDragoslav Srejović, za kapitalne naučne i umetničke projekte.
Na konferenciji za novinare, na kojoj je predstavljena Divostinka, govorili su Nenad Đorđević, direktor Narodnog muzeja u Kragujevcu, S. Stanišić iz Kreataivnog tima Kulturnog parka „Kovionica“ i Snežana Milisavljević, direktorka GTO „Kragujevac“.