Izložba "Purpurni odsjaji carskog Sirmijuma", Beograd, od 10. decembra 2015. godine do 24. januara 2016. godine

08. Decembar 2015

U četvrtak, 10. decembra u 18.00 časova, u Galeriji fresaka Narodnog muzeja u Beogradu biće otvorena izložba Purpurni odsjaji carskog Sirmijuma. Porfirne skulpture vladara i sveštenika. Nakon konzervacije,...

U četvrtak, 10. decembra u 18.00 časova, u Galeriji fresaka Narodnog muzeja u Beogradu biće otvorena izložba Purpurni odsjaji carskog Sirmijuma. Porfirne skulpture vladara i sveštenika. Nakon konzervacije, restauracije i rekonstrukcije 50 fragmenata porfira, obavljene u Narodnom muzeju u Beogradu, jedinstven nalaz iz Sirmijuma biće predstavljen znatiželjnim posetiocima.

Arheološka iskopavanja severnog dela kompleksa carske palate u rimskom Sirmijumu (lokalitet 85), koja sprovodi Arheološki institut iz Beograda u saradnji sa Muzejom Srema iz Sremske Mitrovice, počela su 2002. godine. Fragmenti obrađenog porfira, kamena izuzetne čvrstine i purpurne boje, koji je eksploatisan samo u Egiptu, registrovani su već 2004. i 2005. godine, da bi 2012. sa nalazom delova muške glave, postalo jasno da je reč o porfirnoj skulpturi ili figuralnoj kompoziciji. Celina je zaokružena arheološkim iskopavanjima 2015. godine, kada su jasno definisani delovi figuralne kompozicije.

Posetioci Galerije fresaka Narodnog muzeja u Beogradu moći će da vide tri fragmentovane ljudske glave, dva poprsja, delove skulpture i fragmente arhitektonskog sklopa. Od porfira su izrađivane skulpture vladara, budući da je taj kamen svojom čvrstinom i bojom odražavao imperijalnu ideju kasne antike o moći i slozi tetratha, četvorice vladara Rimskog carstva. Imajući to u vidu, pretpostavlja se da bi eksponati ove izložbe mogli biti delovi monumentalne kompozicije sa predstavama Dioklecijana ili Galerija kako trijumfuju nad pobunjenim Egipćanima, kao i Konstancija II, sina Konstantina Velikog, koji je u Sirmijumu dva puta proslavio svoju pobedu nad Sarmatima. Monumentalna carska bista na globu je najimpresivniji nalaz, za koga ne postoje direktne analogije među skulptorskim ostvarenjima od porfira, nađenim na teritoriji celog Rimskog carstva.

Porfirne skulpture su bile postavljene na konzole ili u niše jednog kružnog objekta,gde su otkrivene i baze četiri moćna stuba. Ovu građevinu, kao i figure od porfira, uništili su hrišćani, budući da su porfirne skulpture povezivali sa predstavama svojih progonitelja, posebno Dioklecijana i Galerija.

Figuralna kompozicija od porfira iz Sirmijuma predstavlja jedinstveno skulptorsko ostvarenje u svetskim razmerama. Ujedno, ona je svedočanstvo o izuzetnom značaju Sirmijuma tokom perioda kasne antike.

Reč je o umetničkim delima specifičnog stila izrade. To su jedinstvena ostvarenja, čija analiza pokreće niz pitanja, arheološke, istorijske i umetničke prirode, podesćejući da se o prošlosti teritorije današnje Srbije može još mnogo toga otkriti.

Na svečanom otvaranju će govoriti mr Bojana Borić Brešković, direktor Narodnog muzeja u Beogradu, dr Miomir Korać, direktor Arheološkog instituta u Beogradu, a izložbu će otvoriti dr Miloje Vasić, nekadašnji direktor Arheološkog instituta u Beogradu i vrstan poznavalac arheološko-istorijske slike rimskog Sirmijuma. Naposletku će autor izložbe, naučni savetnik dr Ivana Popović, provesti prisutne kroz postavku uz autorsko tumačenje.